Ο θάνατος (11/3/2019) του ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη είναι μια μεγάλη απώλεια για την ελληνική επιστημονική κοινότητα. Τα τελευταία χρόνια, η μακρόχρονη τα-λαιπωρία της υγείας του τον είχε υποχρεώσει να απέχει από τις δημόσιες δράσεις.
Το έργο του αποτελεί σταθμό στην έρευνα για τους κρίσιμους και άγνωστους αιώνες 10ος-15ος… Είχα την τύχη να τον γνωρίσω προσωπικά σε ένα από τα ταξίδια στην Ελλάδα και να συζητήσουμε για τα θέματα που τότε -ως πολύ νεότερο- με απασχολούσαν… Δεν είναι τυχαίο ότι το κορυφαίο έργο του «Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού της Μικράς Ασίας και η διαδικασία του εξισλαμισμού, 11ος έως 15ος αιώνας» υπήρξε και για μένα ένα από τα βασικά έργα αναφοράς… Επίσης βασικό με τον ιδιαίτερα ευρηματικό τίτλο ήταν και «Το τουρκικό κράτος και η ιστορία: η Κλειώ συναντά το γκρίζο λύκο«.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ενασχόλησή του με το Κυπριακό, όταν έφερε στο φως με το βιβλίο του «Ο μηχανισμός της καταστροφής» την απόρρητη έκθεση που είχε συντάξει με-τά τα Σεπτεμβριανά το ελληνικό υπ.Εξ. αλλά κράτησε στο συρτάρι για να μη διαταράξει τις «καλές» σχέσεις με τη νατοϊκή σύμμαχο!!!
Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν τα μέλη του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου αναφέρουν μεταξύ άλλων: «Ο Σπύρος Βρυώνης (1928-2019), από τους κορυφαίους βυζαντινολόγους του 20ού αιώνα, γεννήθηκε στο Μέμφις του Τεννεσί, των Ηνωμένων Πολιτειών, από οικογένεια κεφαλληνιακής καταγωγής. Μετά τις πτυχιακές του σπουδές στο Southwestern College (το σημερινό Rhodes College) συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Harvard, από όπου πήρε και το διδακτορικό του, το 1956. Πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Dumbarton Oaks και δίδαξε σε αμερικανικά πανεπιστήμια, ξεκινώντας α-πό το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, αλλά και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατείχε τη θέση του διευθυντή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης» στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, από όπου αποχώρησε με τον τίτλο του Ομότιμου καθηγητή του Ελληνικού πολιτισμού. Στη συνέχεια, ίδρυσε και διηύθυνε το ίδρυμα «Τhe Speros Basil Vryonis Center for the Study of Hellenism», στη μνήμη του πρόωρα χαμένου γιου του.
Ο καθηγητής Βρυώνης ήταν μέλος πολλών επιστημονικών φορέων σε διάφορες χώρες του κόσμου. Είχε εκλεγεί, μεταξύ άλλων, τακτικό μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, της Αμερικανικής Ακαδημίας Μεσαιωνικών Σπουδών, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, κ.ά.
Από το πλούσιο επιστημονικό του έργο ξεχωρίζουν τα μνημειώδη έργα «The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor» (1971, ελληνική έκδοση 1997: «Η παρακμή του μεσαιωνικού πολιτισμού της Μικράς Ασίας και η διαδικασία του εξισλαμισμού, 11ος έως 15ος αιώνας») και «The Mechanism of Catastrophe» (2005, ελληνική έκδοση 2007: «Ο μηχανισμός της καταστροφής: Το τουρκικό πογκρόμ της 6ης – 7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο α-φανισμός της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης»).
Ο Σπύρος Βρυώνης έτρεφε, ως ιστορικός και ως Έλληνας της διασποράς, βαθύτατη αγάπη για την Κύπρο, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της. (Ανάμεσα στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνεται και η διάλεξη «Βυζαντινή Κύπρος», Λευκωσία: Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, 1990.) Αναγνωρίζοντας την τεράστια προσφορά του στη βυζαντινολογία και στις σύγχρονες ελληνικές σπουδές, η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου τον είχε ανακηρύξει Επίτιμο διδάκτορά της, στις 6 Μαρτίου 2003. Για το Τμήμα μας, τόσο το διδακτικό προσωπικό όσο και τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας, το μέγεθος της απώλειάς του είναι βαρύ και δυσαναπλήρωτο.».
—————————
Αναδημοσίευση από https://www.presspublica.gr